Maak kennis met de wijnmakers van aflevering 2 – Bordeaux Loves Belgium !

De Mercadiers, inwijkelingen in de Bordeaux – Château Haut Coustet – AOC Sauternes

De Mercadiers, inwijkelingen in de Bordeaux, verdedigen al 20 jaar het idee van een toegankelijke, democratische sauternes, een aangename wijn om dagelijks van te genieten.

Paul komt uit Béziers, Emilie uit de Provence, en het koppel werkt nu zij aan zij in de Sauternes. Hoe zijn ze hier beland, in deze uithoek tussen de Garonne en de rivier de Ciron? Het Bordelese avontuur van de Mercadiers begint in 1939, wanneer de betovergrootvader van Paul het Château Suduiraut aankoopt, in 1855 uitgeroepen tot Premier Cru Classé. Het gezin Mercadier snijdt de banden met hun geboortegrond in het zuiden niet volledig door en vestigt zich langzaamaan in dit gebied tussen Barsac en Preignac, het hart van de AOC Sauternes. “Ongelooflijk hoe je je aan een lap grond kan hechten”, vertelt Emilie Mercadier ons vandaag. “Van 1992 tot 2001 kocht mijn schoonvader Philippe, de vader van Paul, drie nagenoeg verwaarloosde domeinen zodat hij in totaal 50 hectare bezat, een geheel dat in 2019 het HVE-label heeft gekregen.”

Vervolgens neemt Paul in 2001 de fakkel over. “Sindsdien is hij het brein achter elk van onze flessen”, gaat zijn vrouw verder. “Mijn grootvader is een fantastische wijnbouwer, maar niet erg spraakzaam. Paul moest alles tussen de lijntjes lezen en begrijpen, een jarenlang proces dat hij uitvoerde met het perfectionisme dat hem kenmerkt. Vandaag is hij dol op zijn land!” Hieraan moeten we toevoegen dat de kunst van de sauternes, de likeurwijn op basis van overrijpe (‘gebotrytiseerde’) druiven, een delicate en nauwkeurige vakkennis vereist. “Voor die late druivenoogst moet je je terroir perfect kennen, één dag maakt een wereld van verschil.”

Na haar studies politieke wetenschappen vervoegde Emilie haar man en sinds 2012 focust ze zich op het commerciële en de communicatie: “In het begin had ik alleen mijn grote mond om me te redden!" blikt ze glimlachend terug. Sindsdien zijn de rollen duidelijk verdeeld: “Hij zit tussen de wijnstokken en in de kelder, ik voer het woord".

De Mercadiers willen de sauternes democratiseren en losmaken uit zijn keurslijf: “Deze wijn is al te lang op een voetstuk geplaatst, hij was te duur en werd te vaak geassocieerd met foie gras”, betreurt Emilie. “Maar het is ook een wijn voor eenvoudige gelegenheden. Drink hem bij het aperitief, eet er chips bij, dat gaat perfect. Waarom zou je je laten beperken door regels en mythes?”

“Een schitterende goudgele kleur, geroosterde ananas in de neus en een grote frisheid in de mond, met gekonfijte sinaasappel: daarmee zijn we mijlenver verwijderd van de zware, siroopachtige sauternes van vroeger! Dit wijnjaar is mooi evenwichtig en heeft versmolten aroma's, er is niet één aroma dat meer aandacht opeist ten koste van de andere. Hij is heerlijk bij een salade met warme geitenkaas, een in honing gebraden kip of zelfgemaakte madeleines."

Marie en Sylvie Courselle, wijnbouw van vader op dochters

De zussen Marie en Sylvie Courselle, dochters en kleindochters van wijnboeren, leiden als duo de 60 hectare van het Château Thieuley, met een ongeziene flexibiliteit en steeds hernieuwd enthousiasme.

“Toen we het domein overnamen, associeerde iedereen het Château Thieuley met de wijn van onze vader. Maar nu is het de wijn van ‘de zussen Courselle’, nu zijn we één geworden met onze flessen!” vertelt Sylvie Courselle met een glimlach.

Sylvie is samen met Marie, haar twee jaar oudere zus, opgegroeid op het domein dat hun grootvader eind jaren 40 aankocht. Hun kindertijd verliep er op het ritme van de wijnbouw, het onthaal van de klanten, het bottelen. “Stilzwijgend wisten wij, de kleindochters, al snel dat we het stokje zouden overnemen”, vertelt Sylvie. “We zijn allebei stijfkoppen, we zouden de opvolging wel kunnen verzekeren!”

Ze studeren beide voor landbouwingenieur en behalen daarna een diploma oenologie. Tijdens hun opleiding reizen ze veel en laten zich gulzig inspireren door andere wijnstreken en andere landen. In 2005 vervoegen ze het familiebedrijf, een pak kennis rijker.

“Marie houdt zich bezig met de technische kant van de zaak, ik eerder met het commerciële. Maar één keer per maand proeven we samen de wijn, ik help bij de assemblage … Wanneer er een belangrijke beslissing op til is, plegen we overleg, of het nu gaat over de rijping of de commercialisering van onze wijnen.”

Die polyvalentie koesteren ze, het is wat hun dagelijkse samenwerking zo sterk maakt. “Bij elke stap moeten we ons aanpassen aan onze grondstof die jaar na jaar verandert. En al krijgen we soms te kampen met lastige natuurfenomenen, het is net door die seizoensgebondenheid dat ons beroep nooit verveelt!”

Omdat de wijngaard voor de helft uit witte en voor de helft uit rode druivenrassen bestaat, hebben de zussen een breed wijnassortiment kunnen ontwikkelen, van rosé tot droog wit, van rode bewaarwijn tot clairet. Dankzij de verschillende wijnoogsten en door te spelen met de voorschriften voor etikettering weten ze zich te onderscheiden op de verschillende markten. Verder vinden ze het belangrijk om aan duurzame wijnbouw te doen en de biodiversiteit op hun domein te beschermen. Je vindt er een boomgaard, olijfbomen, truffeleiken, hagen, waterreservoirs en sinds kort ook bijenkasten. Het Château Thieuley draagt de labels Terra Vitis, HVE 3 en Bee Friendly, want “dit is niet zomaar een landbouwbedrijf, maar een plaats om te leven.”

“Deze crémant is het evenbeeld van de wijngaard: half wit (sémillon), half rood (cabernet franc). We wilden hem niet te vineus of alcoholrijk, en met de fijnste bubbeltjes. De cabernet france leidt tot volheid en accenten van rood fruit en bessen. De sémillon levert dan weer aroma’s van perzik en nectarine op. We vonden het vanzelfsprekend om de crémant aan ons wijnassortiment toe te voegen. We houden zelf ook van dit feestelijke product, dat het imago van de Bordeaux ietwat heeft opengetrokken.”